Sabahattin Ali

Kürk Mantolu Madonna kitabını okuduktan sonra oldukça ilgili çekti, kimdir bu Sabahattin Ali diye. Araştırdım ve edindiğim bilgileri özet olarak paylaşmak istedim.

Sabahattin Ali hem şair, hem de yazar. Şiirlerinin çoğunu emin olun ezbere biliyorsunuzdur. Çünkü şairin şiirleri dinlediğimiz klasikleşmiş şarkıların sözlerini oluşturur.

Bu şiirlerin bazılarının başlıklarını ve hatta şarkı olarak bizlere ulaştıran sanatçılarımızın adını da parantez içinde yazayım sizler için.

• Aldırma Gönül Aldırma (Edip Akbayram)
• Bütün İnsanlara (Emre Sertkaya)
• Çakır (Nükhet Duru)
• Çocuklar Gibi (Sezen Aksu)
• Dağlar (Sezen Aksu)
• Ben Gene Sana Vurgunum (Nükhet Duru)
• Geçmiyor Günler (Ahmet Kaya)
• Göklerde Kartal Gibiydim (Volkan Konak)
• Kara Yazı (Ahmet Kaya)
• Kıyamadığım (Zeynep Bakşi Karatağ)
• Kızkaçıran (Ahmet Kaya)
• Leylim Ley (Zülfü Livaneli)
• Mayıs (Bağnu Kırbağ)
• Melankoli  (Nükhet Duru)
• Ruhumun Dalgaları (Oğuz Kahveci)
• İstek (Edip Akbayram)

Sabahattin Ali 25 Şubat 1907’de Kırklareli’nde doğdu. Doğduktan iki yıl sonra II. Abdulhamit Han tahttan indirildi. Sabahattin Ali’nin çocukluk, gençlik yıllarını geçirdiği dönemin ne denli zor geçtiğini bir hayal etsenize.

İstanbul’da Muallim Mektebi’nden mezun oldu ve Yozgat’ta öğretmenlik yapmaya başladı. Öğretmenliğinin bir, iki yıl sonrası Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1928-1930 yılları arasında yabancı dil eğitimi için gönderilen kişiler arasında yer aldı. Yabancı dil eğitimini Almanya’da aldı. Kürk Mantolu Madonna isimli kitabında neden Almanya sorusunun yanıtını açılıyor. Almanya’da Ivan Turgenyev, Edgar Allan Poe, Thomas Mann gibi yazarların eserleri ile buluşmuş ve bu yazarlardan etkilendiği kendi yazdığı eserlerinde görülmektedir.

Ana yurda döndükten sonra Bursa’da öğretmenlik yaptı. Daha sonraları Aydın’da Almanca öğretmeni olarak görev aldı. Sabahattin Ali, Atatürk’e hakaret ve çeşitli politik gerekçelerle tutuklandı ve Sinop Cezaevi’ne gönderildi. O çok sevdiğimiz Aldırma Gönül şarkısını bu cezaevinde yazdığını söylemeden geçmeyeyim.

Türkiye’ye döndükten sonra önce Bursa’da öğretmenlik yaptı; ardından Aydın’da bulunan bir okulda Almanca öğretmeni olarak çalıştı. Ali, Atatürk’e hakaret ettiği gerekçesiyle ve çeşitli politik suçlamalar nedeniyle tutuklandı ve Sabahattin Ali’nin yaşam öyküsündeki yeri iyi bilinen Sinop Cezaevi’ne gönderildi. Suçlamaların yersiz olduğunu kanıtlarcasına Atatürk’e ithaf ettiği Benim Aşkım adlı şiirini ve başka bir amaçla da Esirler adlı tiyatro oyununu yazdı. Ayrıca ülkemizde çok sevilen şarkı “Aldırma Gönül”ü de Sinop Cezaevi’nde geçirdiği günlerde yazdı.

1935 yılında Aliye Hanım ile evlendi ve Filiz isminde bir kızları oldu.

II. Dünya Savaşı zamanlarıydı. Bir çok kez askere çağrıldı. O çok sevilen eseri Kürk Mantolu Madonna’yı bu askerlik yıllarında yazmıştır.

Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz ve Mustafa Uykusuz ile beraber Marko Paşa isminde bir mizah dergisi çıkardı. Zaman içerisinde siyasi iğnelemelere yer verilince o dönemin hükümeti (Mehmet Recep Peker ve Hasan Saka başbaşkanlığındaki hükümetler) tarafından bir takım davalar açıldı ve Sabahattin Ali yeniden tutuklandı.

Sabahattin Ali’nin 39, 40’lı yaşlarında maddi olarak bunalım yaşamaktaydı. Tanıdıkların yardımıyla ayakta durmaya çalıştı. Bu yardımlar sayesinde bir kamyon edindi ve nakliyecilik yapmaya başladı. Bu yıllarında Türkiye’den ayrılmak Avrupa’ya gitmek istiyordu. Pasaportu yoktu. Yasa dışı yollarla ülkeden kaçmaya çalıştı ve sebebi netlik kazanmayan bir nedenden ötürü 1948 yılında hayatını kaybetti.

En çok satılan kitapları;

• Kürk Mantolu Madonna,
• Kuyucaklı Yusuf,
• İçimizdeki Şeytan
• Sırça Köşk