Kürk Mantolu Madonna – Sabahattin Ali

Bu güne kadar severek dinlediğimiz çoğu şarkının söz yazarı Sabahattin Ali‘den müthiş bir eser. Anadolu’da yetişmiş, Almanya’ya bir şeyler öğrenme, meslek edinme adına giden bir gencin, bir tabloda gördüğü bir kıza sevdalanmasını ve başından geçen maceralardan bahseden bir kitap.

Kitap çok güzel. Çok akıcı. Yazıldığı döneme göre dili sade. Kitabın sonu ise tam bir travma geçirtecek türden etkileyici bir yapıt.

Bu kitabı uzun süre önce okumuştum. Bana Sabahattin Ali’yi sevdiren, tanıtan kitap olmuştur. Öyle ki, hiç aklımda yokken, hevesim yokken Sinop’a kadar gidip, Tarihi Sinop Cezaevi’ni gezmeme sebep olmuştur.

Bu kitaba tam olarak 5 yıldız veriyor ve okumanızı tavsiye ediyorum.

Kitaptan beğendiğim alıntıları sizlerle paylaşayım.

• Seni seviyorum… Deli gibi değil gayet aklı başında olarak seviyorum.
• Niçin ilk defa gördüğümüz bir peynirin evsafı hakkında söz söylemekten kaçtığımız halde ilk rast geldiğimiz insan hakkında son kararımızı verip gönül rahatlığıyla öteye geçiveriyoruz?
• Aşk dağıldıkça azalan bir şey değildir.

Bu arada hep merak etmişimdir. Bir kitap ha deyince yazılmıyor. Bu kitabın serüveni nasılmış bir bakalım.

1. Sabahattin Ali bu kitabını askerde yazmaya başladı. Üstelik kolu çatlak bir şekilde…
2. 1940 yılında ilk olarak gazetede yayınlanmaya başlandı. Hakikat ismindeki gazetede 48 bölüm Büyük Hikaye başlığı altında yayınlandı.
3. Sabahattin Ali kitabı yazmadan önce bir ana fikir düşünmüştür elbette. İşte kendi ağzından kitabın ana fikri,
   

   “Dünyanın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir! Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahluku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz?”

4. Maureen Freely ve Alexander Dawe tarafından İngilizce’ye çevrilmiş, Penguin Yayınevi’nin Modern Klasikleri arasına girmiştir.
5. Kürk Mantolu Madonna kitabının diğer dillerdeki isimleri mi neler. İşte aşağıda bulabildiklerimi listeliyorum.
   • Madonna in a Fur Coat – İngilizce,
   • Dörlemann – Almanca,
   • Le Serpent a Plumes – Fransızca,
   • Ad Marginem Press – Rusça,
   • Hena Com – Hırvatça,
   • Sphinx – Arapça
   • Shkupi – Arnavutça
   • Salamandra – İspanyolca,
   • Scritturapura – İtalyanca,
   • Verlag Van Gennep – Hollandaca
   • Ustari – Gürcüce
6. Peki hikayedeki tablo gerçek mi? Hikayede geçen tablodaki portrenin, “Madonna delle Arpie” ismindeki tabloda yer alan Madonna‘nın portresinden ilham alınarak kaleme alındığı düşünülür. Tablo Andrea Del Sarto tarafından sanat dünyasına kazandırılmıştır.
7. Kürk Mantolu Madonna’nın ayda on ile onbeş bin arasında sattığını biliyor muydunuz?
8. Sual: İyi tamam, bu kadar beğendiğimizi dile getirdik ama hiç beğenmeyen eleştiren çıkmamış mı?
   Cevap: Elbette çıkmış. Hatta bir eleştiri Sabahattin Ali gibi bir usta kalem olan Nazım Himet‘ten. Nazım Hikmet’in eleştirisi şöyle olmuştur.

   “Kürk Mantolu Madonna, ben bu kitabı hem sevdim hem kızdım. Evvela niçin kızdığımı söyleyeyim. Kitabın birinci kısmı bir harikadır. Bu kısmın kendi yolunda inkişafı yani bir küçük burjuva ailesinin iç yüzünü tahlili öyle bir haşmetle genişlemek istidadında ki, insan buradan ikinci kısma geçerken, elinde olmayarak, yazık olmuş, bu çok orijinal, çok mükemmel başlangıç ve imkan boşuna harcanmış, keşke bu başlangıç harcanmasaydı, diyor. Ben başlangıcı okurken yani Berlin’e kadar olan pasajı, senin benim anladığım manadaki realizmine hayran oldum. Beni dinlersen o başlangıcı almak ve kahramanın ölümünü kısaca tekrarlamak suretiyle o ailenin efradı ve eşhasının hayatları etrafında bir ikinci cilt, ayrı bir roman yapabilirsin, böylelikle de dinlemeye başladığımız harika musiki birdenbire kesilmiş olmaz. Gelelim ikinci kısmına, o kısım, başlı başına bir büyük hikaye olarak güzeldir ve böyle bir tecrübe gerek senin için gerekse Türk edebiyatı için lazımdı. Sen bu tecrübeyi başarıyla yaptın.”

   Yazarımız Sabahattin Ali hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.